7 màu sắc cơ bản và 8 nguyên tắc phối màu trong thiết kế

Màu sắc xuất hiện đa dạng xung quanh chúng ta. Có rất nhiều màu sắc với những tên gọi khác nhau. Tuy nhiên, chúng được chia thành 7 màu sắc cơ bản và thường sử dụng những nguyên tắc phối màu để tạo ra những màu sắc mới. Cùng tìm hiểu 7 màu sắc cơ bản là gì nhé!

7 màu sắc cơ bản trong bảng màu:


Màu nóng (Hot) / Màu lạnh (Cold) / Màu mát (Cool) / Màu sáng (Light) / Màu sậm (dark) / Màu nhạt (Pale) / Màu tươi (Bright)

1. Màu nóng


Màu nóng là màu đỏ bão hòa trên vòng tròn màu, đó là màu đỏ cờ được pha bởi màu magenta và yellow.

• Màu nóng tự nó phản chiếu và lôi cuốn sự chú ý. Vì vậy màu đỏ thường dùng trong thiết kế khi muốn gây sự chú ý.
• Màu nóng có ảnh hưởng mạnh mẽ, làm tác động đến không gian chung quanh nó.
• Sức lôi cuốn của màu nóng ảnh hưởng nhiều đến sự chú ý của con người, nó làm tăng huyết áp

2. Màu lạnh


Màu lạnh là màu thuần xanh biển. Nó tỏa sáng và tươi sáng hẳn lên.

• Màu lạnh làm chúng ta thấy mát như đang gần một tảng đá hay trên tuyết.
• Màu lạnh làm người xem có cảm giác mát mẻ, nhẹ nhàng.
• Màu lạnh có tính đối lập với màu nóng.

Khi chuyển dần từ màu nóng sang màu lạnh, chúng ta có cảm giác như đang đứng bên lò lửa được chuyển sang cạnh một tảng băng, thật dễ chịu.

3. Màu mát

• Màu mát được tạo ra trên nền màu xanh.
• Nó không giống như màu lạnh bởi vì được phối với màu vàng.
• Một số dạng màu mát như : vàng xanh; xanh lá cây; lục lam…
• Dạng màu xanh ngọc và xanh lá cây luôn có trong tự nhiên.
• Màu mát làm chúng ta thấy nhẹ nhàng như đang trong mùa đâm chồi nẩy lộc của mùa xuân.
• Màu mát luôn nhẹ nhàng, tươi mát và sâu lắng.
• Màu mát giống như một thác nước làm dịu mắt người xem.

4. Màu sáng

• Màu sáng là màu của thủy tinh, của cây tùng lam.
• Màu sáng có tính nhẹ nhàng trong sáng.
• Màu sáng được tạo ra từ màu đỏ pha với lục lam đi kèm với vàng nhạt.
• Tuy nhiên sắc thái màu phải trong. Khi độ trong của màu tăng thì mức độ thay đổi sắc độ màu giảm.
• Màu sáng làm chúng ta thấy tâm hồn trở nên thoải mái, thư thái và buông lỏng.
• Màu sáng giống như màn cửa sổ hé ra để ánh nắng ban mai lùa vào phòng.

5. Màu sẫm

• Màu sậm là màu chứa màu đen trong khi phối màu.
• Màu sậm làm khoảng không gian như thu nhỏ lại và làm vật thể như nhỏ hơn.
• Màu sậm làm tăng tính nghiêm trang, đứng đắn.

Thật vậy màu sậm ẩn khuất như khung cảnh của mùa thu và mùa đông ảm đạm.

Phối hợp giữa màu sáng và màu sậm sẽ gây nên một ấn tượng sâu sắc, mạnh mẽ. Nó tiêu biểu cho sự đối lập của tự nhiên, sự tương phản nhưng cần thiết giữa ngày và đêm.

 

6. Màu nhạt

• Màu nhạt là màu tùng lam thật nhẹ.
• Sắc màu nhợt nhạt, nó chứa ít nhất 65% màu trắng.
• Màu nhạt tạo nên vẻ mềm mại, lãng mạn và lơ đãng.
• Màu nhạt thường dùng như màu ngà, tùng lam sáng và hồng tối nhạt.
• Màu nhạt tạo cho người xem một cảm giác như ngắm đám mây nhẹ trôi hoặc như nắng nhẹ ban mai hoặc êm đềm như một sáng mờ sương.

Màu nhạt là màu trang nhã nên thường được dùng trong trang trí nội thất.

7. Màu tươi

• Màu tươi là tổng hợp tinh khiết của màu sắc.
• Sự tươi thắm của màu sắc được tạo ra bằng cách bỏ qua thang xám và đen.
• Trong màu tươi chứa các sắc màu xanh, đỏ, vàng và cam.
• Màu tươi chói lọi và sặc sỡ, nó gây nên sự chú ý.
• Một chiếc xe màu vàng tươi, một chùm bong bóng rực rỡ hoặc cái mũi tươi thắm của chú hề … là những sắc màu không bao giờ bị quên lãng.
• Màu sắc tươi tạo ra nét phấn khởi, vui tươi luôn được ngành thời trang và quảng cáo sử dụng.

Trên đây là toàn bộ 7 màu sắc cơ bản nhất, từ những màu này bạn có thể kết hợp tạo ra những mảng màu khác nhau, phục vụ cho mục đích cá nhân.

Hiểu hơn về bánh xe màu sắc
Bánh xe màu sắc hay vòng tròn màu sắc được cấu tạo từ 12 màu chủ đạo chia thành 3 cấp độ khác nhau. Ba màu cơ bản của cấp độ 1 là Đỏ (Red), Vàng (Yellow), Xanh dương (Blue). Kết hợp những cặp màu ở cấp độ 1 sẽ được ba màu ở cấp độ 2 là Lục (Green), Cam (Orange), Tím (Purple) và kết hợp các cặp màu ở cấp độ 2 sẽ được sáu màu ở cấp độ thứ 3.


Bánh xe màu sắc

Mỗi cung màu của bánh xe sẽ chia thành 8 cấp độ màu từ đậm đến nhạt khi đi vào tâm của bánh xe màu sắc. Nhờ đó, chúng ta có thể dễ dàng phối hợp các màu sắc với nhau một cách khoa học để đạt được hiệu quả cao nhất. Tuy nhiên, tùy theo sở thích và mong muốn của cá nhân mỗi người sẽ có những cách kết hợp màu khác nhau nhưng vẫn dựa trên các nguyên tắc phối màu cơ bản để có một bản thiết kế hài hòa và đẹp mắt nhất.

Các nguyên tắc phối màu cơ bản
Có 10 nguyên tắc phối màu cơ bản như sau:

1. Phối màu không sắc (Achromatic)


Nguyên tắc này chỉ dùng màu đen, trắng và xám.

2. Phối màu tương đồng (Analogous)


Dùng 3 màu liền nhau trên vòng tròn màu và phối hợp thêm độ sáng tối.

Cách phối màu tương đồng sẽ sử dụng ba màu nằm cạnh nhau trên bánh xe màu (ví dụ: đỏ, đỏ cam và đỏ tím). Cách này có thể dễ dàng được tìm thấy trong tự nhiên – chỉ cần nhìn vào màu sắc của cây cối vào mùa thu khi lá thay đổi màu sắc.Tạo ra cảm giác yên bình và thoải mái (relax), do đó, nếu như bạn chuẩn bị thiết kế một website bán chăn ga gối đệm, có lẽ đây sẽ là một lựa chọn cho màu sắc.

Mặc dù nguyên tắc phối màu tương đồng là sự kết hợp, pha trộn của các màu sắc khác nhau nhưng do chúng đứng cạnh nhau nên không khiến cho tác phẩm bị rốt mắt. Tuy nhiên, khi áp dụng cách phối này, các designer cần bắt đầu bằng việc lựa chọn ra cho tác phẩm của mình một màu chủ đạo. Màu được chọn sẽ là màu được sử dụng nhiều nhất và các màu khác bên cạnh phải có sự tương tác tốt với màu chủ đạo trong bản thiết kế.

Tiếp theo đó, màu thứ hai sẽ được chọn dùng để phân biệt các nội dung quan trọng của sản phẩm và màu thứ 3 sẽ dùng cho các chi tiết trang trí không quan trọng.

3. Phối màu chỏi (Clash)


Nguyên tắc này thường dùng các màu bên phải hoặc bên trái màu bổ sung trên vòng tròn màu.

Ví dụ: Màu bổ sung của màu đỏ là xanh lá. Như vậy màu chỏi là màu xanh dương nằm bên trái màu bổ sung.

Màu bổ sung của màu vàng là tím. Như vậy màu chỏi là màu hồng nằm bên trái màu bổ sung.

4. Phối màu bổ sung (Complementary)


Trên vòng tròn màu, những cặp màu đối xứng sẽ được sử dụng khéo léo, hiệu quả để tạo nên màu mới độc đáo và thu hút. Các chi tiết quan trọng sẽ trở nên ấn tượng hơn nhờ sử dụng các cặp màu đối xứng. Bởi vậy, nó hoàn toàn không phù hợp nếu sản phẩm của bạn mang phong cách nhẹ nhàng, thư giãn.

Cũng giống như phối màu tương đồng, khi áp dụng phối màu bổ túc trực tiếp, bạn cần phải chọn ra một màu sắc chủ đạo và lấy màu đối xứng với nó làm màu phụ. Trong quá trình chọn màu chủ đạo, bạn cũng cần phải chú ý không nên chọn những màu có sắc độ nhạt vì nó sẽ làm mất đi tính tương phản của các cặp màu.

Ví dụ: Vàng >< Tím. Xanh dương ><Cam.

5. Phối màu đơn sắc (Monochromatic)


Dùng một màu chính kết hợp với những màu có sắc thái tương tự hoặc có độ bóng.

Đây là kiểu thiết kế đơn giản nhất, bạn chỉ cần chọn 1 màu chính, sau đó cho thêm đen hoặc trắng và thế là có một bộ màu để dùng. Cách dùng màu này thường được dùng trong các bản vẽ wireframe vì nó khiến người xem không bị mất tập trung vì màu sắc.

Nguyên tắc phối màu này giúp cho thiết kế của bạn không quá cầu kỳ và tạo cho người nhìn cảm giác dễ chịu. Nhưng cũng chính vì sự đơn giản mà khiến cho tác phẩm đôi khi trở nên đơn điệu và khó có thể tạo ra điểm nhấn bắt mắt.

Do đó, phối màu đơn sắc thường được áp dụng trong các thiết kế mang phong cách tối giản. Sự đơn giản của kiểu tác phẩm này sẽ làm nổi bật hơn nội dung của thiết kế, đồng thời sẽ làm cho các typeface đơn giản trở nên sắc nét và thu hút hơn.

6. Phối màu bổ sung từng phần (Split Complementary)


Dùng một màu chính và hai màu ở hai bên màu bổ sung.

Với kiểu phối mày này, tác phẩm của bạn sẽ gây ấn tượng và hấp dẫn khách hàng ngay từ cái nhìn đầu tiên. Cách phối màu này được tạo bởi ba màu ở ba góc khác nhau trong vòng tròn màu và kết hợp tạo thành một tam giác cân. Ngoài ra, bạn cũng có thể sử dụng thêm màu thứ 4 nhưng màu này phải đảm bảo đối xứng với 1 trong 2 màu tạo thành đáy của hình tam giác câm đó.

Nhờ phối màu bổ túc xen kẽ, nhiều cặp màu sắc mới lạ, độc đáo đã được các designer khám phá ra và áp dụng tạo nét riêng trong chính sản phẩm của mình. Hiện nay, kiểu phối màu này được áp dụng khá phổ biến trong nhiều thiết kế, chủ yếu với 2 màu chủ đạo là trắng và đen. Màu thứ 3 áp dụng với các chi tiết phụ thường là những màu sắc bắt mắt như xanh, đỏ.

Tuy cách phối này đơn giản và an toàn nhưng mang lại hiệu quả rất tốt. Mặc dù vậy, bạn có thể thử thách bản thân bằng cách chọn các màu chủ đạo khác như vàng, đỏ, lam,… để tác phẩm sáng tạo và bắt mắt hơn.

7. Nguyên tắc phối màu bổ túc bộ ba (Triadic)
Đây là một kiểu phối mà đơn giản và khá an toàn, chúng được tạo nên bởi ba màu nằm tại ba góc khác nhau trên bánh xe màu sắc, tạo thành một hình tam giác đều. Ba màu này sẽ phối hợp, bổ sung cho nhau và tạo nên sự cân bằng cho bản thiết kế.



Mặc dù là sự kết hợp của ba màu sắc nhưng đôi khi cách phối này cũng tạo ra cảm giác đơn điệu, thiếu sáng và khá an toàn, nên sẽ rất khó để tạo điểm nhấn với cách phối màu bổ túc bộ ba. Tuy nhiên, để gây chú ý với khách hàng, nhiều designer vẫn rất thích áp dụng nguyên tắc phối màu này trong thiết kế của mình.

8. Nguyên tắc phối màu bổ túc bộ bốn (Rectangular Tetradic hay Compound Complementary)
Đây có thể được coi là cách phối màu khó nhất và phức tạp nhất trong số 6 nguyên tắc phối màu cơ bản. Tuy nhiên, nếu bạn muốn có một tác phẩm mới mẻ và hiện đại thì nên bỏ thêm chút công sức, thời gian để lựa chọn màu kỹ càng và áp dụng ngay phối màu bổ túc bộ bốn này.



Phối màu bổ túc bộ bốn được tạo nên bởi 2 cặp màu bổ túc trực tiếp. Điểm khác biệt cũng như điểm mạnh của kiểu phối màu này là sự đối lập và bổ sung giữa 2 cặp màu. Các cặp màu trong cách phối này nhìn qua tưởng chừng như rất khó để sử dụng và phối hợp đúng cách, cho nên bạn phải mất khác nhiều thời gian để có thể chọn lọc và lên màu cho sản phẩm sao cho phù hợp nhất. Gợi ý cho bạn khi chọn màu cho cách phối này là nên chú ý cân bằng thật tốt giữa hai gam màu nóng và lạnh.

Tổng kết:
Trên đây là toàn bộ 7 màu sắc cơ bản và 8 nguyên tắc phối màu trong thiên kế. Hy vọng bạn có thể sử dụng những thông tin mà MyB Media cung cấp để tạo nên những tác phẩm sáng tạo và mang phong cách độc đáo của chính mình. Chúc bạn thành công!